نۆۋەتتە ئېلىمىزنىڭ ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كونترول قىلىش ئومۇمىي ۋەزىيىتى قانداق؟ 
نۆۋەتتە ئېلىمىزنىڭ ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كونترول قىلىش ئومۇمىي ۋەزىيىتى قانداق؟
يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، ئېلىمىز ئەيدىزنىڭ ئالدىنى ئېلىش ۋە ئۇنى داۋالاش سالمىقىنى داۋاملىق ئاشۇرۇپ، ئوكۇل قىلىپ زەھەر چېكىشنىڭ تارقىلىشى، قان سېلىشنىڭ تارقىلىشى ۋە ئانىلار بىلەن بوۋاقنىڭ تارقىلىشى ئۈنۈملۈك كونترول قىلىندى، نۇقتىلىق رايونلاردا يۇقۇم ئەھۋالىنىڭ تېز ئۆرلەش ۋەزىيىتى ئاساسىي جەھەتتىن تىزگىنلەندى، پۈتۈن مەملىكەتتىكى ئومۇمىي يۇقۇم ئەھۋالى تۆۋەن تارقىلىش سەۋىيەسىدە كونترول قىلىندى، ئەيدىز كېسىلىنىڭ تەسىرىگە ئۇچرىغان كىشىلەرنىڭ تۇرمۇش سۈپىتى ئۈزلۈكسىز ئۆستى، جەمئىيەتتە كەمسىتىش يەنىمۇ پەسەيدى. نۆۋەتتە، ئېلىمىزدە ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ تارقىلىش ۋەزىيىتى يەنىلا كەسكىن. بەلگىلىك ساندىكى يۇقۇملانغۇچىلار ۋە بىمارلار تەكشۈرۈلمىگەنلەرنىڭ بايقىشىچە، جىنسىي تارقىلىشنىڭ ئاساسلىق تارقىلىش يولى بولۇپ قالغان، ئەرلەرنىڭ ئوخشاش جىنىسلىق قىلمىشلار ئاممىسىنىڭ يۇقۇملىنىش نىسبىتى بىر قەدەر يۇقىرى، ياش ئوقۇغۇچىلارنىڭ يۇقۇملانغان سانى ئومۇمىي جەھەتتىن كۆپىيىپ، نومۇس سېتىپ پاھىشىۋازلىق قىلغان. قانۇنغا خىلاپ جىنايى قىلمىشلار، بىرىكمە زەھەرنى قالايمىقان ئىشلىتىش ۋە بىخەتەر بولمىغان قىلمىش قاتارلىق نۇرغۇن ئامىللار ئەيدىزنىڭ تارقىلىش خەۋپىنى كۈچەيتتى، ئىجتىمائىي ئالاقە يېڭى تاراتقۇلىرىنىڭ ئومۇميۈزلۈك ئىشلىتىلىشى ئەيدىز ئاسان يۇقۇملىنىش قىلمىشىنىڭ يوشۇرۇنلىقىنى كۈچەيتتى، ئالدىنى ئېلىش ۋە تىزگىنلەش ۋەزىيىتى ئىنتايىن مۈشكۈل ھەم مۇرەككەپ
نۆۋەتتە ئېلىمىزدە ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىشى قانداق ئالاھىدىلىكلەر كۆرۈلدى؟2018-يىلى 9-ئاينىڭ ئاخىرىغىچە، ئېلىمىزدە 850مىڭ ھايات قالغانلار دوكلات قىلىنىپ، 262مىڭ ئادەم ئۆلگەن. جۇڭگو يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش ، كونترول قىلىش مەركىزى ، ب د ت ئەيدىز پىلان مەھكىمىسى ۋە دۇنيا سەھىيە تەشكىلاتىنىڭ بىرلەشمە باھالىشىچە، 2018-يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە، ئېلىمىزدە يۇقۇملانغۇچىلار ۋە بىمارلار تەخمىنەن بىر مىليون 250مىڭغا يېتىپ، پۈتۈن كىشىلەرنىڭ يۇقۇملىنىش نىسبىتى ئون مىڭدەن توققۇزدىن ئاشىدىكەن. يۇقۇم ئەھۋالىدا تۆۋەندىكىدەك بىر قانچە ئالاھىدىلىك كۆرۈلدى: يۇقۇم ئەھۋالىنىڭ تارقىلىش سەۋىيەسىدىن قارىغاندا، مەملىكەت بويىچە ئەيدىز يۇقۇم ئەھۋالى تۆۋەن تارقىلىش سەۋىيەسىدە كونترول قىلىنغان، ئەمما تارقىلىش دەرىجىسى تەكشى بولمىغان، قىسمەن رايونلاردا يۇقۇم ئەھۋالى بىر قەدەر ئېغىر. تارقىلىش يوللىرىدىن قارىغاندا، يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، جىنسىي تارقىلىش ئېلىمىزدىكى ئەڭ ئاساسلىق تارقىلىش يولى بولۇپ، ھەر يىلى دوكلاتتا بايقالغان ئەيدىز ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئىچىدە جىنسىي تارقىلىش نىسبىتى ٪90تىن ئېشىپ كەتكەن. 2017-يىلى دوكلات قىلىنغان كېسەللەر ئىچىدە، جىنسىي تارقىلىش نىسبىتى 95.1٪( يات جىنىسلارنىڭ تارقىلىشى 69.6٪، ئوخشاش جىنىسلىق تارقىلىش نىسبىتى ٪25.5). يات جىنىسلارنىڭ تارقىلىشى نۆۋەتتە ئېلىمىزدە ئەيدىز كېسىلىنىڭ تارقىلىشىغا تەسىر كۆرسىتىدىغان ئاساسلىق ئامىل، ئەمما بەزى چوڭ، ئوتتۇرا شەھەرلەر ۋە ياش ئوقۇغۇچىلار توپىدا يېڭىدىن يۇقۇملانغانلار ئەرلەرنىڭ ئوخشاش جىنىسلىق تارقىلىشىنى ئاساس قىلغان
