【双语】艾滋病毒为何难以清除？科学家解读原因
ئەيدىز ۋىرۇسىنى نېمىشقا تازىلاش تەس؟ ئالىملار سەۋەبىنى چۈشەندۈردى
每天，全球都有1700万HIV感染者在服用抗病毒药物，也就是说，这些感染者的余生中都必须服药来抑制疾病进展，但不管他们服用多少药物，HIV总会潜伏在其体内的白细胞中，就好像逃避正义的罪犯。如果患者停止服药，病毒就会死灰复燃，诱发严重的AIDS，甚至导致患者死亡。ئەيدىز ۋىرۇسىنى نېمىشقا تازىلاش تەس؟ ئالىملار سەۋەبىنى چۈشەندۈردى
近日，密歇根大学的研究人员通过研究深入阐明了HIV的隐匿之地，同时阐明了HIV为何会在机体中潜伏多年，相关研究刊登于国际杂志《PLoS Pathogens》上，该研究或为后期开发新型药物来有效清除患者机体中潜伏的HIV提供新的思路。医学博士Kathleen Collins表示，这项研究中我们发现HIV或会在多种骨髓细胞中隐藏，而这或许远超我们以往的认知，当这些骨髓细胞分裂时，其就会将病毒的遗传物质完整地传递到子代细胞中，而这无形中就会使得病毒在机体中隐藏数年而不被免疫系统察觉。
研究者发现，HIV能够在造血祖细胞(hematopoietic progenitor cells, HPCs)隐藏，而HPCs能够产生新型血细胞来移除机体陈旧的血细胞，而HIV能够诱导这些细胞将病毒的遗传物质插入到机体自身的细胞中；研究者Collins表示，寻找含有隐藏HIV的细胞就好比大海捞针一样，然而这项研究中我们发现了HIV隐匿的场所，这就好比是一个癌症生物学问题，或许仅仅是细胞中的突变就是被插入的病毒基因组一样。
造血干细胞能够制造HPCs，造血干细胞是骨髓中负责血液产生的主要细胞，此前研究中研究者发现，HIV能够在骨髓中隐藏很多年。目前研究者并不清楚是否病毒会在干细胞隐藏多年或者是否病毒的存储库还含有更多分化的祖细胞；研究者指出，HIV的遗传物质能够潜伏在血液祖细胞中，随后他们还发现诸如这样的细胞能够存活很多年，因此发现能够多年藏匿HIV的细胞类型对于开发有效抑制或抵御HIV的新型疗法非常重要。
从病毒的角度来看，其会寻找一个让你有效隐藏的场所，同时这个场所还能够让其生存、甚至在宿主防御机制减弱时还能够帮助病毒进行繁殖，就好像引发水痘的病毒会隐藏在神经细胞中一样，其会在皮下隐藏数年，当宿主免疫力下降时诱发带状疱疹发生。
研究者表示，为了让HIV感染祖细胞，细胞表面必须含有能够让病毒吸附的CD4受体，此外，HIV的两种亚型都能够感染祖细胞，病毒会利用CXCR4和CCR5受体进入到细胞中，从而促进病毒扩张产生潜在的病毒隐匿库；最后研究者Collins说道，如今很多治疗药物都有一定的副作用，下一步我们将会通过更为深入的研究来靶向作用引发潜在感染的细胞类型，包括一些祖细胞等，我们希望能够基于本文研究结果开发出有效遏制病毒复制的新型药物。
ئەيدىز ۋىرۇسىنى نېمىشقا تازىلاش تەس؟ ئالىملار سەۋەبىنى چۈشەندۈردى
ھەر كۈنى دۇنيادا 17 مىليون ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغۇچىلار ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنى ئىچىدۇ، يەنى بۇ يۇقۇملانغۇچىلارنىڭ ئاخىرقى ئۆمرىدە چوقۇم دورا ئىچىپ كېسەللىكنىڭ تەرەققىياتىنى تىزگىنلىشى كېرەك، ئەمما ئۇلار قانچىلىك دورا ئىچىشىدىن قەتئىينەزەر، ئەيدىز بەدىنىدىكى ئاق ھۈجەيرىگە يوشۇرۇنۇپ، ھەققانىيەت جىنايەتچىلىرىدىن ئۆزىنى قاچۇرغاندەك قىلىدۇ. ئەگەر بىمار دورا ئىچىشنى توختاتسا، ۋىرۇس قايتا باش كۆيۈپ، ئېغىر ئەيدىز ھەتتا بىمارنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.
يېقىندا مىچىگان ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تەتقىقاتچىلىرى تەتقىقات ئارقىلىق ئەيدىزنىڭ يوشۇرۇن جايىنى چوڭقۇر شەرھىلىدى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئەيدىزنىڭ نېمە ئۈچۈن ئورگانىزىمدا كۆپ يىل يوشۇرۇنۇپ كېلىدىغانلىقىنى شەرھىلىدى، ئالاقىدار تەتقىقاتلار خەلقئارا ژورنال «PLoS Pathogens»قا بېسىلغان بولۇپ، بۇ تەتقىقات ياكى كېيىنكى مەزگىلدە يېڭى تىپتىكى دورىلارنى ئېچىش ئارقىلىق بىمارنىڭ ئورگانىزىمدىكى يوشۇرۇن ئەيدىز نىڭ يوشۇرۇن كۈچىنى ئۈنۈملۈك يوقىتىش تەپەككۈرى بىلەن تەمىنلىدى. تېببىي دوكتور كاتىلېن كوللىنسنىڭ بىلدۈرۈشىچە، بۇ تەتقىقاتتا بىز ئەيدىزنىڭ كۆپ خىل يىلىك ھۈجەيرىلىرىگە يوشۇرۇنۇپ قالىدىغانلىقىنى بايقىدۇق، بۇ بەلكىم بۇ بىزنىڭ بۇرۇنقى تونۇشىمىزدىن ھالقىپ كېتىشى مۇمكىن، بۇ يىلىك ھۈجەيرىلىرى بۆلۈنگەندە، ۋىروسنىڭ ئىرسىيەت ماددىسىنى تارماقلار ئەۋلادلىرى ھۈجەيرىلىرىگە تولۇق يەتكۈزىدىكەن، بۇ شەكىلسىز ھالدا ۋىرۇس ئورگانىزىمدا نەچچە يىل يوشۇرۇنغان بولۇپ، ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدىن خېلىلا يوشۇرۇنۇپ قالمايدىكەن.
تەتقىقاتچىلار ئەيدىز قان ھاسىل قىلغۇچى ئەجداد ھۈجەيرىسى (hematopoietic progenititors، HPCs) غا يوشۇرۇنۇپ قالالايدىغانلىقىنى، HPCs يېڭى تىپتىكى قان ھۈجەيرىلىرىنى پەيدا قىلىپ ئورگانىزىمدىكى كونا قان ھۈجەيرىلىرىنى چىقىرىپ تاشلايدىغانلىقىنى بايقىدى، ئەيدىز بۇ ھۈجەيرىلەرنى ۋىروسنىڭ ئىرسىيەت ماددىلىرىنى ئورگانىزىمنىڭ ئۆز ھۈجەيرىلىرىگە سانجىشقا يېتەكلىيەلەيدىكەن. تەتقىقاتچى Collinsنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئەيدىز يوشۇرۇن ھۈجەيرىنى ئىزدەش دېڭىزدىن يىڭنە ئىزدىگەنگە ئوخشايدىكەن، ئەمما بۇ تەتقىقاتتا بىز ئەيدىز يوشۇرۇن سورۇننى بايقىدۇق، بۇ خۇددى راك بىئولوگىيەسى مەسىلىسىگە ئوخشايدىكەن، بەلكىم پەقەت ھۈجەيرىدىكى تۇيۇقسىز ئۆزگىرىش قىستۇرۇلغان ۋىروس گېن گۇرۇپپىسىغا ئوخشاش بولۇشى مۇمكىن ئىكەن.
قان ئىشلىگۈچى غول ھۈجەيرە HPCs ياسايدۇ، قان ئىشلىگۈچى غول ھۈجەيرە يىلىكتە قان ھاسىل قىلىشقا مەسئۇل ئاساسلىق ھۈجەيرە، بۇنىڭدىن ئىلگىرى تەتقىقاتچىلار ئەيدىزنىڭ يىلىككە نۇرغۇن يىل يوشۇرۇنۇپ قالىدىغانلىقىنى بايقىغان. ھازىر تەتقىقاتچىلار ۋىرۇسنىڭ غول ھۈجەيرەدە ئۇزۇن يىل يوشۇرۇنغان ياكى ۋىرۇس ساقلاش ئامبىرىدا يەنە تېخىمۇ كۆپ بۆلۈنگەن ئەجداد ھۈجەيرىلىرى بار-يوقلىقىنى بىلمەيدۇ. تەتقىقاتچىلار مۇنداق دەپ كۆرسەتتى: ئەيدىزنىڭ ئىرسىيەت ماددىسى قان ئەجدادى ھۈجەيرىلىرىگە يوشۇرۇنۇپ قالالايدۇ، ئارقىدىن ئۇلار يەنە بۇنداق ھۈجەيرىلەرنىڭ نەچچە يىل ياشىيالايدىغانلىقىنى بايقىغان، شۇڭا ئەيدىز ھۈجەيرىلىرىنى كۆپ يىل يوشۇرۇپ قويغىلى بولىدىغان ھۈجەيرە تىپى ئەيدىز نى ئۈنۈملۈك تىزگىنلەش ياكى تاقابىل تۇرۇشنىڭ يېڭىچە داۋالاش ئۇسۇلىنى ئېچىشتا ئىنتايىن مۇھىم ئىكەنلىكىنى بايقىدى.
ۋىروس نۇقتىسىدىن قارىغاندا ، ئۇ سىزنى ئۈنۈملۈك يوشۇرىدىغان سورۇننى ئىزدەيدۇ ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بۇ سورۇن يەنە ئۇنى ياشاتقۇزىدۇ ، ھەتتا خوجايىننىڭ مۇداپىئە مېخانىزمى ئاجىزلىغاندا ۋىروسنىڭ كۆپىيىشىگە ياردەم بېرەلەيدۇ ، خۇددى سۇلۇق ئىششىق پەيدا قىلىدىغان ۋىروس نېرۋا ھۈجەيرىلىرىگە يوشۇرۇنغاندەك ، ئۇ تېرە ئاستىدا نەچچە يىل يوشۇرۇنغان ، خوتۇننىڭ ئىممۇنىتېت كۈچى تۆۋەنلىگەندە بەلباغسىمان قوقاق پەيدا قىلىدۇ .
تەتقىقاتچىلار ئەيدىزنىڭ ئەجداد ھۈجەيرىسىدىن يۇقۇملىنىشى ئۈچۈن ھۈجەيرە يۈزىدە چوقۇم ۋىروسنى سۈمۈرگىلى بولىدىغان س د 4 قوبۇللىغۇچ بولۇشى كېرەكلىكىنى، ئۇنىڭدىن باشقا ئەيدىزنىڭ ئىككى خىل ئىككى خىل ئىككىلەمچى تىپى ئەجداد ھۈجەيرىلىرىنى يۇقۇملاندۇرالايدۇ، ۋىرۇس CXCR4 ۋە CCR5 قوبۇللىغۇچتىن پايدىلىنىپ ھۈجەيرىگە كىرىپ، ۋىرۇسنىڭ كېڭىيىشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ۋىرۇسنىڭ كېڭىيىشىنى ئىلگىرى سۈرىدىغان يوشۇرۇن ۋىروس يوشۇرۇن ئامبىرى پەيدا قىلىدۇ، ئاخىرىدا تەتقىقاتچى كوللىنسنىڭ ئېيتىشىچە، ھازىر نۇرغۇن داۋالاش دورىلىرىنىڭ بەلگىلىك ئەكس تەسىرى بار ئىكەن، كېيىنكى قەدەمدە بىز تېخىمۇ چوڭقۇر تەتقىقات ئارقىلىق نىشانلىق رول ئويناش ئارقىلىق يوشۇرۇن يۇقۇملانغان ھۈجەيرە تىپىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىمىز، بىز بۇ ماقالە تەتقىقات نەتىجىسىگە ئاساسەن ۋىروسنى كۆپەيتىدىغان يېڭى تىپتىكى دورىلارنى ئۈنۈملۈك تەتقىق قىلىپ چىقىشنى ئۈمىد قىلىمىز.
يېقىندا مىچىگان ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تەتقىقاتچىلىرى تەتقىقات ئارقىلىق ئەيدىزنىڭ يوشۇرۇن جايىنى چوڭقۇر شەرھىلىدى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئەيدىزنىڭ نېمە ئۈچۈن ئورگانىزىمدا كۆپ يىل يوشۇرۇنۇپ كېلىدىغانلىقىنى شەرھىلىدى، ئالاقىدار تەتقىقاتلار خەلقئارا ژورنال «PLoS Pathogens»قا بېسىلغان بولۇپ، بۇ تەتقىقات ياكى كېيىنكى مەزگىلدە يېڭى تىپتىكى دورىلارنى ئېچىش ئارقىلىق بىمارنىڭ ئورگانىزىمدىكى يوشۇرۇن ئەيدىز نىڭ يوشۇرۇن كۈچىنى ئۈنۈملۈك يوقىتىش تەپەككۈرى بىلەن تەمىنلىدى. تېببىي دوكتور كاتىلېن كوللىنسنىڭ بىلدۈرۈشىچە، بۇ تەتقىقاتتا بىز ئەيدىزنىڭ كۆپ خىل يىلىك ھۈجەيرىلىرىگە يوشۇرۇنۇپ قالىدىغانلىقىنى بايقىدۇق، بۇ بەلكىم بۇ بىزنىڭ بۇرۇنقى تونۇشىمىزدىن ھالقىپ كېتىشى مۇمكىن، بۇ يىلىك ھۈجەيرىلىرى بۆلۈنگەندە، ۋىروسنىڭ ئىرسىيەت ماددىسىنى تارماقلار ئەۋلادلىرى ھۈجەيرىلىرىگە تولۇق يەتكۈزىدىكەن، بۇ شەكىلسىز ھالدا ۋىرۇس ئورگانىزىمدا نەچچە يىل يوشۇرۇنغان بولۇپ، ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدىن خېلىلا يوشۇرۇنۇپ قالمايدىكەن.
تەتقىقاتچىلار ئەيدىز قان ھاسىل قىلغۇچى ئەجداد ھۈجەيرىسى (hematopoietic progenititors، HPCs) غا يوشۇرۇنۇپ قالالايدىغانلىقىنى، HPCs يېڭى تىپتىكى قان ھۈجەيرىلىرىنى پەيدا قىلىپ ئورگانىزىمدىكى كونا قان ھۈجەيرىلىرىنى چىقىرىپ تاشلايدىغانلىقىنى بايقىدى، ئەيدىز بۇ ھۈجەيرىلەرنى ۋىروسنىڭ ئىرسىيەت ماددىلىرىنى ئورگانىزىمنىڭ ئۆز ھۈجەيرىلىرىگە سانجىشقا يېتەكلىيەلەيدىكەن. تەتقىقاتچى Collinsنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئەيدىز يوشۇرۇن ھۈجەيرىنى ئىزدەش دېڭىزدىن يىڭنە ئىزدىگەنگە ئوخشايدىكەن، ئەمما بۇ تەتقىقاتتا بىز ئەيدىز يوشۇرۇن سورۇننى بايقىدۇق، بۇ خۇددى راك بىئولوگىيەسى مەسىلىسىگە ئوخشايدىكەن، بەلكىم پەقەت ھۈجەيرىدىكى تۇيۇقسىز ئۆزگىرىش قىستۇرۇلغان ۋىروس گېن گۇرۇپپىسىغا ئوخشاش بولۇشى مۇمكىن ئىكەن.
قان ئىشلىگۈچى غول ھۈجەيرە HPCs ياسايدۇ، قان ئىشلىگۈچى غول ھۈجەيرە يىلىكتە قان ھاسىل قىلىشقا مەسئۇل ئاساسلىق ھۈجەيرە، بۇنىڭدىن ئىلگىرى تەتقىقاتچىلار ئەيدىزنىڭ يىلىككە نۇرغۇن يىل يوشۇرۇنۇپ قالىدىغانلىقىنى بايقىغان. ھازىر تەتقىقاتچىلار ۋىرۇسنىڭ غول ھۈجەيرەدە ئۇزۇن يىل يوشۇرۇنغان ياكى ۋىرۇس ساقلاش ئامبىرىدا يەنە تېخىمۇ كۆپ بۆلۈنگەن ئەجداد ھۈجەيرىلىرى بار-يوقلىقىنى بىلمەيدۇ. تەتقىقاتچىلار مۇنداق دەپ كۆرسەتتى: ئەيدىزنىڭ ئىرسىيەت ماددىسى قان ئەجدادى ھۈجەيرىلىرىگە يوشۇرۇنۇپ قالالايدۇ، ئارقىدىن ئۇلار يەنە بۇنداق ھۈجەيرىلەرنىڭ نەچچە يىل ياشىيالايدىغانلىقىنى بايقىغان، شۇڭا ئەيدىز ھۈجەيرىلىرىنى كۆپ يىل يوشۇرۇپ قويغىلى بولىدىغان ھۈجەيرە تىپى ئەيدىز نى ئۈنۈملۈك تىزگىنلەش ياكى تاقابىل تۇرۇشنىڭ يېڭىچە داۋالاش ئۇسۇلىنى ئېچىشتا ئىنتايىن مۇھىم ئىكەنلىكىنى بايقىدى.
ۋىروس نۇقتىسىدىن قارىغاندا ، ئۇ سىزنى ئۈنۈملۈك يوشۇرىدىغان سورۇننى ئىزدەيدۇ ، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بۇ سورۇن يەنە ئۇنى ياشاتقۇزىدۇ ، ھەتتا خوجايىننىڭ مۇداپىئە مېخانىزمى ئاجىزلىغاندا ۋىروسنىڭ كۆپىيىشىگە ياردەم بېرەلەيدۇ ، خۇددى سۇلۇق ئىششىق پەيدا قىلىدىغان ۋىروس نېرۋا ھۈجەيرىلىرىگە يوشۇرۇنغاندەك ، ئۇ تېرە ئاستىدا نەچچە يىل يوشۇرۇنغان ، خوتۇننىڭ ئىممۇنىتېت كۈچى تۆۋەنلىگەندە بەلباغسىمان قوقاق پەيدا قىلىدۇ .
تەتقىقاتچىلار ئەيدىزنىڭ ئەجداد ھۈجەيرىسىدىن يۇقۇملىنىشى ئۈچۈن ھۈجەيرە يۈزىدە چوقۇم ۋىروسنى سۈمۈرگىلى بولىدىغان س د 4 قوبۇللىغۇچ بولۇشى كېرەكلىكىنى، ئۇنىڭدىن باشقا ئەيدىزنىڭ ئىككى خىل ئىككى خىل ئىككىلەمچى تىپى ئەجداد ھۈجەيرىلىرىنى يۇقۇملاندۇرالايدۇ، ۋىرۇس CXCR4 ۋە CCR5 قوبۇللىغۇچتىن پايدىلىنىپ ھۈجەيرىگە كىرىپ، ۋىرۇسنىڭ كېڭىيىشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ۋىرۇسنىڭ كېڭىيىشىنى ئىلگىرى سۈرىدىغان يوشۇرۇن ۋىروس يوشۇرۇن ئامبىرى پەيدا قىلىدۇ، ئاخىرىدا تەتقىقاتچى كوللىنسنىڭ ئېيتىشىچە، ھازىر نۇرغۇن داۋالاش دورىلىرىنىڭ بەلگىلىك ئەكس تەسىرى بار ئىكەن، كېيىنكى قەدەمدە بىز تېخىمۇ چوڭقۇر تەتقىقات ئارقىلىق نىشانلىق رول ئويناش ئارقىلىق يوشۇرۇن يۇقۇملانغان ھۈجەيرە تىپىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىمىز، بىز بۇ ماقالە تەتقىقات نەتىجىسىگە ئاساسەن ۋىروسنى كۆپەيتىدىغان يېڭى تىپتىكى دورىلارنى ئۈنۈملۈك تەتقىق قىلىپ چىقىشنى ئۈمىد قىلىمىز.
