首先，HIV病毒快速反弹风险。一旦停药，HIV会迅速从病毒储存库中重新激活并释放到外周血中。最近有Meta分析显示，停药后病毒载量反弹至50拷贝/ml的中位时间仅为16天，反弹至400拷贝/ml的中位时间为21天，反弹至1000拷贝/ml的中位时间为32天。与晚开始治疗的患者相比，早治疗患者的病毒载量反弹时间更长，病毒载量也更低^[1]。这一研究结果也进一步证明了早治疗的必要性和优越性。由于病毒的大量复制，患者的免疫系统再次被破坏，各种机会性感染和HIV相关并发症的风险大大增加。

早治疗和晚治疗患者停止抗病毒治疗后84天病毒载量动态曲线[1]

其次，HIV再次传播风险。随着HIV的再次大量复制，病毒重新出现在各种体液中，且病毒载量持续上升。之前病毒抑制状态下的低传播风险不复存在，病毒传播风险再次上升。

总之，HIV患者经过抗病毒治疗后，即使病毒载量长期低于检测限，达到病毒抑制状态，也不能擅自停药或随意调整治疗方案。如确因药物严重副反应、其他医疗需求或药物相互作用等原因需要调整或优化当前的治疗方案，请一定与您的主治医生沟通后再调整，千万不可自行停药。

（中国疾控艾防中心 梁华）

ۋىرۇسنىڭ مىقدارى تەكشۈرۈش چېكىدىن تۆۋەن بولسا، دورا توختىتىشقا بولامدۇ؟

ئەگەر ئەيدىز ۋىرۇسىنىڭ مىقدارىنى تەكشۈرگىلى بولمىسا، يەنە ھەر كۈنى دورا ئىچىش كېرەكمۇ؟ بۇ بەلكىم نۇرغۇن ئەيدىز يۇقۇملانغۇچىلىرىنىڭ قەلبىدىكى ئورتاق گۇمان بولۇشى مۇمكىن. ئەيدىز يۇقۇملانغۇچىلىرى ھازىرقى زامان ۋىروسقا قارشى داۋالاش دورىلىرىنىڭ ئۈزلۈكسىز موللىشى ۋە دىئاگنوز قويۇش ۋە داۋالاش تېخنىكىسىنىڭ ئۈزلۈكسىز ئىلگىرلىشى بىلەن ھازىر ۋىرۇسنىڭ مىقدارىنى تەكشۈرۈش چەكلىمىسىدىن نەچچە يىل تۆۋەن ساقلىيالايدۇ. بىراق ۋىرۇس مىقدارى تەكشۈرۈش چەكلىمىسىدىن تۆۋەن ، راستىنلا دورا توختاتسا بولامدۇ ؟  جاۋابى ياق . ۋىرۇسنىڭ مىقدارى تەكشۈرۈش چېكىدىن تۆۋەن بولۇش ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىشنىڭ تەلتۆكۈس ساقىيىشىدىن دېرەك بەرمەيدۇ، ۋىرۇس يەنىلا ۋىرۇس ساقلاش ئامبىرىغا يوشۇرۇنۇلىدۇ (مەسىلەن لىمفا تۈگۈنى ۋە بەزى ئىممۇنىتېت ھۈجەيرىلىرى قاتارلىقلار). بۇ چاغدا ۋىروسقا قارشى داۋالاشنى توختىتىش نۇرغۇن خەتەرلەرنى ئېلىپ كېلىدۇ.
ئالدى بىلەن ئەيدىز ۋىرۇسى تېز سۈرئەتتە قايتا يۈز بېرىش خەۋپى . دورا توختىتىلغان ھامان، ئەيدىز كېسىلى تېز سۈرئەتتە ۋىرۇس ساقلاش ئامبىرىدىن قايتىدىن قوزغىتىلىدۇ ھەمدە تاشقى قانغا قويۇپ بېرىلىدۇ. يېقىندا مېتا تەھلىل قىلىش نەتىجىسىدە كۆرسىتىلىشىچە، دورا توختىتىلغاندىن كېيىن ۋىروسنىڭ مىقدارى 50 كوپىيە/مىللىللىرغا ئۆسۈش ۋاقتى ئاران 16 كۈن بولۇپ، 400 كوپىيە/مىللىلنىڭ ئوتتۇرىچە ئۆسۈش ۋاقتى 21 كۈن بولۇپ، مىڭ كوپىيە/مىللىللىتىرغا ئۆسۈش ۋاقتى 32 كۈن ئىكەن. كېچىكىپ داۋالاشنى باشلىغان بىمارلارغا سېلىشتۇرغاندا، بالدۇر داۋالانغان بىمارلارنىڭ ۋىروس مىقدارى تېخىمۇ ئۇزاق ئۆرلەيدۇ، ۋىروسنىڭ مىقدارىمۇ تېخىمۇ تۆۋەن بولىدۇ. بۇ تەتقىقات نەتىجىسى بالدۇر داۋالاشنىڭ زۆرۈرىيىتى ۋە ئەۋزەللىكىنى يەنىمۇ ئىسپاتلىدى. ۋىرۇس كۆپەيتىلگەچكە، بىمارنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسى يەنە بىر قېتىم بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىدى، تۈرلۈك پۇرسەت خاراكتېرلىك يۇقۇملىنىش ۋە ئەيدىزگە مۇناسىۋەتلىك ئەگەشمە كېسەللىكلەرنىڭ خەتىرى زور دەرىجىدە ئاشتى.
ئۇنىڭدىن قالسا، ئەيدىز يەنە تارقىلىش خەۋپى. ئەيدىز كېسىلىنىڭ يەنە بىر قېتىم كۆپەيتىلىشىگە ئەگىشىپ، ۋىرۇس قايتىدىن ھەر خىل بەدەندىكى سۇيۇقلۇقلاردا كۆرۈلدى ھەمدە ۋىرۇسنىڭ مىقدارى داۋاملىق ئاشتى. ئىلگىرى ۋىرۇسنى تىزگىنلەش ھالىتىدە تۆۋەن تارقىلىش خەۋپى مەۋجۇت ئەمەس ، ۋىروس تارقىتىش خەۋپى يەنە ئۆرلىگەن .
ئاخىرىدا ئەيدىز كېسىلىگە دورىغا چىداملىق بولۇش خەتىرى زور دەرىجىدە ئاشتى. ئەيدىزنى كۆپەيتىشتە يۇقىرى ئۆزگىرىشچانلىققا ئىگە بولۇپ، دورىنى توختاتقاندىن كېيىن دورىنىڭ بېسىمى يوقاپ، ئەيدىزنى كۆپەيتىش يەنە بىر قېتىم جانلانغان، ئۇنىڭ ئۈستىگە ۋىرۇس گېنىنىڭ يۇقىرى چاستوتىدا قايتا تەشكىللىنىشى بىلەن ۋىرۇس ئەسلىدىكى دورىغا قارشىلىق پەيدا قىلىپ، ئەسلىدىكى ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش دورىلىرىنىڭ دورىغا چىداملىق تۈپى پەيدا بولىدۇ. شەخسكە نىسبەتەن ئېيتقاندا ، دورىغا چىداملىق داۋالاش لايىھەسىنى ئالماشتۇرۇش كېرەك ، بۇ كەلگۈسىدە ئىشلەتكىلى بولىدىغان دورىلارنى ئازايتىش ۋە داۋالاش ھەققىنىڭ ئېشىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ كوللىكتىپقا نىسبەتەن ئېيتقاندا ، دورىغا چىداملىق تۈپنىڭ پەيدا بولۇشىدا ئەيدىزنىڭ تارقىلىش خەۋپى ئاشىدۇ ، دورىغا چىداملىق تۈپنىڭ تارقىلىشى ئەيدىز كېسەللىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ، تىزگىنلەش بېسىمىنى ئېغىرلىتىۋېتىدۇ .
ئومۇمەن، ئەيدىز بىمارلىرى ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش ئارقىلىق، ۋىرۇسنىڭ مىقدارى ئۇزاق مۇددەت تەكشۈرۈش چېكىدىن تۆۋەن بولسىمۇ، ۋىرۇسنى تىزگىنلەش ھالىتىگە يەتكەن تەقدىردىمۇ، دورىنى خالىغانچە توختىتىشقا ياكى داۋالاش لايىھەسىنى خالىغانچە تەڭشىسە بولمايدۇ. ئەگەر دورىنىڭ ئېغىر قوشۇمچە ئىنكاسى، باشقا داۋالاش ئېھتىياجى ياكى دورىلارنىڭ ئۆزئارا تەسىر كۆرسىتىش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن نۆۋەتتىكى داۋالاش لايىھىسىنى تەڭشەش ياكى ئەلالاشتۇرۇشقا توغرا كەلسە، چوقۇم مەسئۇل دوختۇرىڭىز بىلەن پىكىر ئالماشتۇرغاندىن كېيىن ئاندىن تەڭشەڭ، ھەرگىز ئۆز ئالدىغا دورا توختىتىشقا بولمايدۇ