【双语】除了性行为，日常生活有可能传播艾滋病吗？
جىنسىي قىلمىشتىن باشقا، كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئەيدىزنىڭ تارقىلىشى مۇمكىنمۇ؟
经常会有朋友急匆匆跑来询问：除了性行为之外，日常生活中的某些接触、接人待物、共用设施物品、正常的社交活动是否会传播HIV呢？جىنسىي قىلمىشتىن باشقا، كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئەيدىزنىڭ تارقىلىشى مۇمكىنمۇ؟
今天就来聊一下这些问题：
真实的艾滋病传播途径
艾滋病（AIDS）的病原体是HIV病毒，这是一种逆转录病毒，主要攻击人体免疫系统中的CD4⁺T细胞，可导致机体防御能力逐渐下降，也就是获得性免疫缺陷。
人们对艾滋病做了大量细致的研究，艾滋病最主要的传播途径，包括：
性行为传播：这是HIV最主要的传播方式，没有之一，包括：男女阴--道性交、男男肛--交、以及少部分情况下的激烈口--交。在性行为过程中，HIV病毒可以通过双方血液、精液、阴道分泌物等，通过受损的生殖器/道、直肠黏膜进入到另一方体内。
血液交换传播：包括与艾滋病患者共用注射器、针头，输注未经严格安全检测的血液及血制品，以及某些医疗器械不完全消毒后的意外传播。
母婴传播：HIV感染的母亲在孕期、分娩或哺乳过程中将自身HIV病毒传给婴儿。
上述传播途径均需要和艾滋病患者发生血液、高危体液的直接接触、交换，除此之外，艾滋病几乎没有其他的传播途径。
日常生活中的接触是否存在感染风险？
简单来说，HIV病毒在人体外对外界环境因素的变化极其敏感，病毒离开人体后很快就将失去活性，这也是艾滋病传播方式非常有限的原因之一。
人与人之间普通的社交接触
与人（即便是艾滋病患者）握手、拥抱、聊天、共用餐具、饮用同一杯水，分享食物等常见社交、礼节性活动，不会导致HIV感染。
原因在于，完整的皮肤是人体的第一道防线，即便接触到带有HIV病毒的物品，甚至携带HIV病毒的血液，只要皮肤没有新鲜破损，病毒也无法穿透皮肤进入人体血液循环中去。
接触日常生活中的共用物品
很多人担心接触手机、门把手、毛巾、被褥、马桶、马桶圈等个人物品是否存在感染风险。可以明确地讲，HIV主要依赖血液、精液、阴道分泌物和母乳直接接触传播，而我们日常接触到最多的某些“体液”，包括：鼻分泌物、唾液、痰液、汗液、泪液、尿液、粪便及呕吐物几乎检测不出HIV病毒，通常认为不具有传染性。
即便是有病毒排出体外，HIV对外界环境极其敏感，病毒一旦离开人体内环境，很快就会因为干燥、紫外线、温度变化、接触空气等，极短时间内便会彻底失活。
空气传播、昆虫叮咬
艾滋病和新冠、流感不同，HIV无法通过空气、飞沫、气溶胶等传播，因为HIV病毒不具备在空气中、飞沫中存活和扩散的条件。
另外，艾滋病也不可能通过蚊虫叮咬传播，尽管蚊虫在吸血过程中可能会接触到感染者的血液，但一方面HIV病毒在蚊虫体内没有办法复制，会很快被蚊虫消化系统消化；另一方面，蚊虫的唾液腺中没有HIV病毒，蚊虫吐出的“唾液”只可能导致红肿，但并不会在叮咬过程中将病毒传递给下一个人。
作为普通人，大家没有不洁性行为，不沾染各种毒pin，实际上距离艾滋病很远很远。交往固定的伴侣，双方不是多性伴人群，对方实际也极不可能是艾滋病患者。
大家可以放心，正常生活，饮食起居，正常的人际交往，接人待物，传播感染艾滋病的风险实际不存在。
جىنسىي قىلمىشتىن باشقا، كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئەيدىزنىڭ تارقىلىشى مۇمكىنمۇ؟
دائىم بەزى دوستلار ئالدىراپ كېلىپ سوراپ مۇنداق دېدى: جىنسىي قىلمىشلاردىن باشقا، كۈندىلىك تۇرمۇشتىكى بەزى ئۇچرىشىش، ئادەم كۈتۈش، ئەسلىھە بۇيۇملارنى ئورتاق ئىشلىتىش، نورمال ئىجتىمائىي ئالاقە پائالىيەتلىرى ئەيدىزنىڭ تارقىلىش ئەيدىز تارقىتامدۇ يوق؟م
بۈگۈن بۇ مەسىلىلەر توغرىسىدا پاراڭلىشايلى:م
ھەقىقىي ئەيدىزنىڭ تارقىلىش يولى
ئەيدىز نىڭ كېسەللىك قوزغاتقۇچىسى ئەيدىز ۋىرۇسى بولۇپ، بۇ بىر خىل ۋىرۇسنى تەتۈر ئايلاندۇرۇپ خاتىرلەيدىغان ۋىرۇس بولۇپ، ئاساسلىقى ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدىكى س د 4 ت ھۈجەيرىسىگە ھۇجۇم قىلىدۇ، بۇ ئورگانىزملارنىڭ مۇداپىئە ئىقتىدارىنى تەدرىجىي تۆۋەنلىتىۋېتىدۇ يەنى ئېرىشىش خاراكتېرلىك ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ
كىشىلەر ئەيدىزنى زور مىقداردا ئىنچىكە تەتقىق قىلدى، ئەيدىزنىڭ ئەڭ مۇھىم تارقىلىش يوللىرى،
جىنسىي ھەرىكەت ئارقىلىق تارقىلىش: بۇ ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئەڭ ئاساسلىق تارقىلىش شەكلىنىڭ بىرى بولۇپ، بۇلار: ئەر-ئاياللار ئارىسىدىكى جىنسىي مۇناسىۋەت، ئەر-ئەر ئارىسىدىكى مەقەت ئارقىلىق جىنسىي مۇناسىۋەت ۋە ئاز بىر قىسىم ئەھۋاللاردىكى ئېغىز ئارقىلىق جىنسىي مۇناسىۋەتنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. جىنسىي ھەرىكەت جەريانىدا، ئەيدىز ۋىرۇسى ئىككى تەرەپنىڭ قان، ئۇرۇق سۇيۇقلۇقى، جىنسىي يولىدىن ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق قاتارلىقلار ئارقىلىق، زىيانغا ئۇچرىغان جىنسىي ئەزالار/يول، تۈز ئۈچەي شىللىق پەردىسى ئارقىلىق يەنە بىر تەرەپنىڭ تېنىگە كىرىدۇ
قان ئالماشتۇرۇپ تارقىلىش: ئەيدىز بىمارلىرى بىلەن ئورتاق شپىرىس، يىڭنە كىرگۈزۈش، قاتتىق بىخەتەرلىك تەكشۈرۈلمىگەن قان ۋە قان بۇيۇملىرىغا كىرگۈزۈلگەن ۋە بەزى داۋالاش ئەسۋابلىرىنى تولۇق دېزىنفېكسىيە قىلمىغاندىن كېيىنكى تاسادىپىي تارقىلىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ
ئانىدىن بالىغا يۇقۇملىنىش: ئەيدىزدىن يۇقۇملانغان ئانىلار ھامىلىدارلىق مەزگىلى، تۇغۇت ياكى ئېمىتىش جەريانىدا ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسىنى بوۋاققا تارقىتىدۇ
يۇقارقى تارقىلىش يوللىرىدا ئەيدىز بىمارلىرىدا قان، خەتەرلىك تەن سۇيۇقلۇقى بىلەن بىۋاستە ئۇچرىشىش، ئالماشتۇرۇش كېرەك، بۇنىڭدىن باشقا ئەيدىزنىڭ باشقا تارقىلىش يوللىرى يوق
كۈندىلىك تۇرمۇشتىكى ئۇچرىشىشتا يۇقۇملىنىش خەۋپى مەۋجۇتمۇ ؟
ئاددى قىلىپ ئېيتقاندا، ئەيدىز ۋىرۇسى ئادەم بەدىنى سىرتىدا تاشقى مۇھىت ئامىللىرىنىڭ ئۆزگىرىشىگە نىسبەتەن ئىنتايىن سەزگۈر بولۇپ، ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدىن ئايرىلغاندىن كېيىن ناھايىتى تېزلا ئاكتىپلىقىنى يوقىتىدۇ، بۇمۇ ئەيدىزنىڭ تارقىلىش ئۇسۇلىنىڭ ئىنتايىن چەكلىك بولۇشىدىكى سەۋەپلەرنىڭ بىرى
ئادەم بىلەن ئادەم ئوتتۇرىسىدىكى ئادەتتىكى ئىجتىمائىي ئالاقە
ساغلام ئادەم ئەيدىز بىمارلىرى بىلەن قول ئېلىشىپ كۆرۈشۈش، قۇچاقلىشىش، پاراڭلىشىش، قاچا-قۇچىلارنى ئورتاق ئىشلىتىش، ئوخشاش بىر ئىستاكان سۇ ئىچىش، يېمەكلىكتىن تەڭ بەھرىمەن بولۇش قاتارلىق كۆپ كۆرۈلىدىغان ئىجتىمائىي ئالاقە، قائىدە-يوسۇنلۇق پائالىيەتلەردە ئەيدىزدىن يۇقۇملانمايدۇ
بۇنىڭ سەۋەبى مۇكەممەل تېرە ئادەم بەدىنىدىكى بىرىنچى مۇداپىئە سېپى بولۇپ، ئەيدىز ۋىرۇسى بولغان بۇيۇملار بىلەن ئۇچراشقان تەقدىردىمۇ، ھەتتا ئەيدىز ۋىرۇسى بار قانلار بىلەن ئۇچراشقان تەقدىردىمۇ، تېرىسى يېڭى بۇزۇلمىغاندىلا ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدىكى قان ئايلىنىشقا كىرەلمەيدۇ
كۈندىلىك تۇرمۇشتىكى ئورتاق بۇيۇملار بىلەن ئۇچراشماق
نۇرغۇن كىشىلەر يان تېلېفۇن، ئىشىك تۇتقۇچى، لۆڭگە، يوتقان-كۆرپىلەر، تەرەت تۇڭى، تەرەت تۇڭى قاتارلىق شەخسىي بۇيۇملار بىلەن ئۇچرىشىپ يۇقۇملىنىش خەۋپى بار-يوقلۇقىدىن ئەنسىرەيدۇ. ئېنىق قىلىپ ئېيتقىلى بولىدۇكى، ئەيدىز كېسىلى ئاساسلىقى قان، ئۇرۇق سۇيۇقلۇقى، جىنسىي يول ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق ۋە ئانا سۈتى بىلەن بىۋاستە ئۇچراشقان ۋە تارقىلىشچانلىققا تايىنىپ، بىز كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئەڭ كۆپ ئۇچراشقان بەزى «بەدەن سۇيۇقلۇقى» نى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ: بۇرۇن ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق، شۆلگەي سۇيۇقلۇقى، بەلغەم سۇيۇقلۇقى، قان سۇيۇقلۇقى، كۆز يېشى، سۈيدۈك، گەندى ۋە ياندۇرغان ماددىلارنى دېگۈدەك تەكشۈرۈپ چىقالمايمىز، ئادەتتە ئەيدىز ۋىرۇسىنى تەكشۈرۈپ چىقالمايدۇ، ئادەتتە ئەيدىز ۋىرۇسىنى تەكشۈرۈپ چىقالمايدۇ دەپ قارايمىز
ۋىرۇس بەدەن سىرتىغا چىقىرىلغان تەقدىردىمۇ، ئەيدىز كېسىلى تاشقى مۇھىتقا ئىنتايىن سەزگۈر، ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدىكى مۇھىتتىن ئايرىلسىلا، ناھايىتى تېزلا قۇرغاق، ئۇلترا بىنەپشە نۇر، تېمپېراتۇرا ئۆزگىرىشى، ھاۋا بىلەن ئۇچرىشىش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن قىسقا ۋاقىت ئىچىدە تەلتۆكۈس ھايات قالىدۇ
ھاۋا تارقىلىش،ھاشارەتلەر چېقىش
ئەيدىز كېسىلى بىلەن يېڭى تاجىسىمان ئۆپكە كىسىلى، تارقىلىشچان زۇكامغا ئوخشىمايدىغان يېرى، ئەيدىز كېسىلى ھاۋا، كۆپۈك، ھاۋا ئېرىگەن يىلىم قاتارلىقلار ئارقىلىق تارقىلىشقا ئامالسىز، چۈنكى ئەيدىز ۋىرۇسى ھاۋادا، كۆپۈكتە ھايات قېلىش ۋە تارقىلىش شارائىتى ھازىرلىمىغان
ئۇنىڭدىن باشقا، ئەيدىز كېسىلى پاشىنى چىشلەش ئارقىلىق تارقىلىشى مۇمكىن ئەمەس، پاشا قان شورىغۇچىنىڭ قېنى بىلەن ئۇچراشقان بولسىمۇ، ئەمما بىر تەرەپتىن ئەيدىز ۋىرۇسى پاشىنىڭ تېنىدە كۆپەيتىلمىسە، ناھايىتى تېزلا پاشا ھەزىم قىلىش سىستېمىسىدا ھەزىم قىلىنىدۇ يەنە بىر تەرەپتىن پاشانىڭ شۆلگەي بېزىدە ئەيدىز ۋىرۇسى يوق، پاشا قۇسۇپ چىقارغان " شۆلگەي" پەقەت قىزىل ئىششىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، ئەمما چىشلەش جەريانىدا ۋىرۇسنى كېيىنكى ئادەمگە يەتكۈزمەيدۇ
ئادەتتىكى ئادەم بولۇش سۈپىتى بىلەن كۆپچىلىكنىڭ پاكىزسىزلىق قىلمىشى يوق، ھەرخىل زەھەرلىك پىننى يۇقۇملانمايدۇ، ئەمەلىيەتتە ئەيدىزدىن بەك يىراق. مۇقىم ھەمراھلار ئىككى تەرەپ كۆپ جىنىسلىق ھەمراھلار توپى ئەمەس، قارشى تەرەپ ئەمەلىيەتتە ئەيدىز بىمارى بولۇشى مۇمكىن ئەمەس
كۆپچىلىك خاتىرجەم تۇرمۇش كەچۈرسە، نورمال تۇرمۇش كەچۈرۈپ، يېمەك-ئىچمەكتە بىللە بولسا، نورمال كىشىلىك ئالاقىدە بولۇپ، نەرسە-كېرەك تۇتۇش قاتارلىقلاردا ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش خەۋپى ئەمەلىيەتتە مەۋجۇت ئەمەس
بۈگۈن بۇ مەسىلىلەر توغرىسىدا پاراڭلىشايلى:م
ھەقىقىي ئەيدىزنىڭ تارقىلىش يولى
ئەيدىز نىڭ كېسەللىك قوزغاتقۇچىسى ئەيدىز ۋىرۇسى بولۇپ، بۇ بىر خىل ۋىرۇسنى تەتۈر ئايلاندۇرۇپ خاتىرلەيدىغان ۋىرۇس بولۇپ، ئاساسلىقى ئادەم بەدىنىنىڭ ئىممۇنىتېت سىستېمىسىدىكى س د 4 ت ھۈجەيرىسىگە ھۇجۇم قىلىدۇ، بۇ ئورگانىزملارنىڭ مۇداپىئە ئىقتىدارىنى تەدرىجىي تۆۋەنلىتىۋېتىدۇ يەنى ئېرىشىش خاراكتېرلىك ئىممۇنىتېت كەمتۈكلۈكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ
كىشىلەر ئەيدىزنى زور مىقداردا ئىنچىكە تەتقىق قىلدى، ئەيدىزنىڭ ئەڭ مۇھىم تارقىلىش يوللىرى،
جىنسىي ھەرىكەت ئارقىلىق تارقىلىش: بۇ ئەيدىز كېسىلىنىڭ ئەڭ ئاساسلىق تارقىلىش شەكلىنىڭ بىرى بولۇپ، بۇلار: ئەر-ئاياللار ئارىسىدىكى جىنسىي مۇناسىۋەت، ئەر-ئەر ئارىسىدىكى مەقەت ئارقىلىق جىنسىي مۇناسىۋەت ۋە ئاز بىر قىسىم ئەھۋاللاردىكى ئېغىز ئارقىلىق جىنسىي مۇناسىۋەتنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. جىنسىي ھەرىكەت جەريانىدا، ئەيدىز ۋىرۇسى ئىككى تەرەپنىڭ قان، ئۇرۇق سۇيۇقلۇقى، جىنسىي يولىدىن ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق قاتارلىقلار ئارقىلىق، زىيانغا ئۇچرىغان جىنسىي ئەزالار/يول، تۈز ئۈچەي شىللىق پەردىسى ئارقىلىق يەنە بىر تەرەپنىڭ تېنىگە كىرىدۇ
قان ئالماشتۇرۇپ تارقىلىش: ئەيدىز بىمارلىرى بىلەن ئورتاق شپىرىس، يىڭنە كىرگۈزۈش، قاتتىق بىخەتەرلىك تەكشۈرۈلمىگەن قان ۋە قان بۇيۇملىرىغا كىرگۈزۈلگەن ۋە بەزى داۋالاش ئەسۋابلىرىنى تولۇق دېزىنفېكسىيە قىلمىغاندىن كېيىنكى تاسادىپىي تارقىلىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ
ئانىدىن بالىغا يۇقۇملىنىش: ئەيدىزدىن يۇقۇملانغان ئانىلار ھامىلىدارلىق مەزگىلى، تۇغۇت ياكى ئېمىتىش جەريانىدا ئۆزىنىڭ ئەيدىز ۋىرۇسىنى بوۋاققا تارقىتىدۇ
يۇقارقى تارقىلىش يوللىرىدا ئەيدىز بىمارلىرىدا قان، خەتەرلىك تەن سۇيۇقلۇقى بىلەن بىۋاستە ئۇچرىشىش، ئالماشتۇرۇش كېرەك، بۇنىڭدىن باشقا ئەيدىزنىڭ باشقا تارقىلىش يوللىرى يوق
كۈندىلىك تۇرمۇشتىكى ئۇچرىشىشتا يۇقۇملىنىش خەۋپى مەۋجۇتمۇ ؟
ئاددى قىلىپ ئېيتقاندا، ئەيدىز ۋىرۇسى ئادەم بەدىنى سىرتىدا تاشقى مۇھىت ئامىللىرىنىڭ ئۆزگىرىشىگە نىسبەتەن ئىنتايىن سەزگۈر بولۇپ، ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدىن ئايرىلغاندىن كېيىن ناھايىتى تېزلا ئاكتىپلىقىنى يوقىتىدۇ، بۇمۇ ئەيدىزنىڭ تارقىلىش ئۇسۇلىنىڭ ئىنتايىن چەكلىك بولۇشىدىكى سەۋەپلەرنىڭ بىرى
ئادەم بىلەن ئادەم ئوتتۇرىسىدىكى ئادەتتىكى ئىجتىمائىي ئالاقە
ساغلام ئادەم ئەيدىز بىمارلىرى بىلەن قول ئېلىشىپ كۆرۈشۈش، قۇچاقلىشىش، پاراڭلىشىش، قاچا-قۇچىلارنى ئورتاق ئىشلىتىش، ئوخشاش بىر ئىستاكان سۇ ئىچىش، يېمەكلىكتىن تەڭ بەھرىمەن بولۇش قاتارلىق كۆپ كۆرۈلىدىغان ئىجتىمائىي ئالاقە، قائىدە-يوسۇنلۇق پائالىيەتلەردە ئەيدىزدىن يۇقۇملانمايدۇ
بۇنىڭ سەۋەبى مۇكەممەل تېرە ئادەم بەدىنىدىكى بىرىنچى مۇداپىئە سېپى بولۇپ، ئەيدىز ۋىرۇسى بولغان بۇيۇملار بىلەن ئۇچراشقان تەقدىردىمۇ، ھەتتا ئەيدىز ۋىرۇسى بار قانلار بىلەن ئۇچراشقان تەقدىردىمۇ، تېرىسى يېڭى بۇزۇلمىغاندىلا ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدىكى قان ئايلىنىشقا كىرەلمەيدۇ
كۈندىلىك تۇرمۇشتىكى ئورتاق بۇيۇملار بىلەن ئۇچراشماق
نۇرغۇن كىشىلەر يان تېلېفۇن، ئىشىك تۇتقۇچى، لۆڭگە، يوتقان-كۆرپىلەر، تەرەت تۇڭى، تەرەت تۇڭى قاتارلىق شەخسىي بۇيۇملار بىلەن ئۇچرىشىپ يۇقۇملىنىش خەۋپى بار-يوقلۇقىدىن ئەنسىرەيدۇ. ئېنىق قىلىپ ئېيتقىلى بولىدۇكى، ئەيدىز كېسىلى ئاساسلىقى قان، ئۇرۇق سۇيۇقلۇقى، جىنسىي يول ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق ۋە ئانا سۈتى بىلەن بىۋاستە ئۇچراشقان ۋە تارقىلىشچانلىققا تايىنىپ، بىز كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئەڭ كۆپ ئۇچراشقان بەزى «بەدەن سۇيۇقلۇقى» نى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ: بۇرۇن ئاجرىتىپ چىقارغان سۇيۇقلۇق، شۆلگەي سۇيۇقلۇقى، بەلغەم سۇيۇقلۇقى، قان سۇيۇقلۇقى، كۆز يېشى، سۈيدۈك، گەندى ۋە ياندۇرغان ماددىلارنى دېگۈدەك تەكشۈرۈپ چىقالمايمىز، ئادەتتە ئەيدىز ۋىرۇسىنى تەكشۈرۈپ چىقالمايدۇ، ئادەتتە ئەيدىز ۋىرۇسىنى تەكشۈرۈپ چىقالمايدۇ دەپ قارايمىز
ۋىرۇس بەدەن سىرتىغا چىقىرىلغان تەقدىردىمۇ، ئەيدىز كېسىلى تاشقى مۇھىتقا ئىنتايىن سەزگۈر، ۋىرۇس ئادەم بەدىنىدىكى مۇھىتتىن ئايرىلسىلا، ناھايىتى تېزلا قۇرغاق، ئۇلترا بىنەپشە نۇر، تېمپېراتۇرا ئۆزگىرىشى، ھاۋا بىلەن ئۇچرىشىش قاتارلىق سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن قىسقا ۋاقىت ئىچىدە تەلتۆكۈس ھايات قالىدۇ
ھاۋا تارقىلىش،ھاشارەتلەر چېقىش
ئەيدىز كېسىلى بىلەن يېڭى تاجىسىمان ئۆپكە كىسىلى، تارقىلىشچان زۇكامغا ئوخشىمايدىغان يېرى، ئەيدىز كېسىلى ھاۋا، كۆپۈك، ھاۋا ئېرىگەن يىلىم قاتارلىقلار ئارقىلىق تارقىلىشقا ئامالسىز، چۈنكى ئەيدىز ۋىرۇسى ھاۋادا، كۆپۈكتە ھايات قېلىش ۋە تارقىلىش شارائىتى ھازىرلىمىغان
ئۇنىڭدىن باشقا، ئەيدىز كېسىلى پاشىنى چىشلەش ئارقىلىق تارقىلىشى مۇمكىن ئەمەس، پاشا قان شورىغۇچىنىڭ قېنى بىلەن ئۇچراشقان بولسىمۇ، ئەمما بىر تەرەپتىن ئەيدىز ۋىرۇسى پاشىنىڭ تېنىدە كۆپەيتىلمىسە، ناھايىتى تېزلا پاشا ھەزىم قىلىش سىستېمىسىدا ھەزىم قىلىنىدۇ يەنە بىر تەرەپتىن پاشانىڭ شۆلگەي بېزىدە ئەيدىز ۋىرۇسى يوق، پاشا قۇسۇپ چىقارغان " شۆلگەي" پەقەت قىزىل ئىششىقنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن، ئەمما چىشلەش جەريانىدا ۋىرۇسنى كېيىنكى ئادەمگە يەتكۈزمەيدۇ
ئادەتتىكى ئادەم بولۇش سۈپىتى بىلەن كۆپچىلىكنىڭ پاكىزسىزلىق قىلمىشى يوق، ھەرخىل زەھەرلىك پىننى يۇقۇملانمايدۇ، ئەمەلىيەتتە ئەيدىزدىن بەك يىراق. مۇقىم ھەمراھلار ئىككى تەرەپ كۆپ جىنىسلىق ھەمراھلار توپى ئەمەس، قارشى تەرەپ ئەمەلىيەتتە ئەيدىز بىمارى بولۇشى مۇمكىن ئەمەس
كۆپچىلىك خاتىرجەم تۇرمۇش كەچۈرسە، نورمال تۇرمۇش كەچۈرۈپ، يېمەك-ئىچمەكتە بىللە بولسا، نورمال كىشىلىك ئالاقىدە بولۇپ، نەرسە-كېرەك تۇتۇش قاتارلىقلاردا ئەيدىزدىن يۇقۇملىنىش خەۋپى ئەمەلىيەتتە مەۋجۇت ئەمەس
